در تولید محصولات گلخانه ای به راحتی میتوان تمامی شرایط محیطی مناسب محصولات را فراهم کرد به همین دلیل استفاده از گلخانه برای کاشت محصولات کشاورزی رونق زیادی یافته است. هر یک از محصولات کشاورزی نیازمند میزان خاصی از رطوبت، دما، آبیاری، کود و غیره می باشند که در این مقاله به بررسی رطوبت مورد نیاز گلخانه های خیار و عوارض افزایش یا کاهش رطوبت و روشهای تامین آن پرداخته شده است.
رطوبت مورد نیاز خیار گلخانه ای :
خیار گلخانه به خصوص در مرحله گلدهی و مراحل اولیه رشد میوه به رطوبت بالایی نیاز دارد و عدم تامین این رطوبت، آسیب زیادی به محصول تولیدی خواهد زد. رطوبت مناسب برای گلخانه ی خیار 50 تا 70 درصد می باشد. در صورت تامین رطوبت مورد نیاز بوته های خیار، روزنه های سطح برگ به میزان کافی باز شده و فتوسنتز بیشتری انجام می دهند. این در حالی است که کاهش رطوبت باعث بسته شدن این منافذ خواهد شد و رشد میوه ها صورت نخواهد گرفت.
عوارض کاهش رطوبت گلخانه خیار :
توقف رشد بوته های خیار
کاهش گلدهی
ریزش گل و برگ خیار
خشک شدن ساقه ها و برگ
خشک شدن ساقه ی منتهی به میوه و افتادن میوه ها
افزایش بیش از حدرطوبت گلخانه ی خیار چه عوارضی در پی دارد؟
تجمع قطرات آب در زیر لایه پوششی گلخانه و جلوگیری از ورود نور خورشید
ریختن قطرات جمع شدن در سقف گلخانه بر روی گلها و ایجاد لکه و کپک
پژمردگی و پوسیدگی بوته خیار
افزایش رشد قارچ و باکتری مضر
کاهش رشد میوه به دلیل عدم تعریق
ایجاد شبنم بر روی برگ و میوه و سوختن آن ها
راه های تامین رطوبت مورد نیاز گلخانه خیار :
تامین رطوبت مورد نیاز گلخانه های خیار، به دو صورت سنتی و استفاده از دستگاه رطوبت ساز انجام میگیرد :
الف - قرار دادن ظروف بزرگ حاوی آب در گلخانه، به مرور زمان آب داخل ظروف تبخیر شده و بخار آب رطوبت محیط را افزایش می دهد.
ب - مقداری از رطوبت محیط به هنگام آبیاری تامین میشود، بنابراین توصیه میشود در ساعات اولیه روز آبیاری محصول را انجام دهید تا در ساعاتی پایانی شب از رطوبت خاک کاسته شود. آبیاری گیاهان در ساعات اولیه روز، مانع از کاهش ناگهانی دما در شب میشود.
ج - استفاده از دستگاه های رطوبت ساز التراسونیک مه سرد در ابعاد مختلف برای تمامی گلخانه ها مناسب می باشد، با نصب رطوبت سنج و تنظیم این بخار سازها، به راحتی رطوبت محیط را تنظیم کنید. رطوبت سازهای التراسونیک با استفاده از پیزوالکتریک های سرامیکی ارتعاشات فراصوتی تولید می کنند که این ارتعاشات باعث شکستن مولکول های آب و تولید مه می شود. این مه بسیار سبک بوده و به قطرات درشت آب تبدیل نمی شود.
د - استفاده از رطوبت ساز های نازلی یا مه پاش نیز بسیار مثمر ثمر می باشد، با نصب آسان این نازل ها در سراسر گلخانه، علاوه بر مه پاشی گیاهان و افزایش رطوبت، امکان سم پاشی بوته های خیار نیز فراهم می شود. لازم به ذکر است در صورتی می توان از رطوبت ساز نازلی به عنوان سم پاش نیز استفاده کرد که سم مورد استفاده کاملا در آب محلول باشد. نازل های استفاده شده در این دستگاه، آب را به پودر تبدیل کرده و به تولید رطوبت یکنواخت می پردازند.
ه - رطوبت سازهای پروانه ای یا دیسکی با استفاده از چرخش سریع پروانه ها، قطرات آب را پودر کرده و در محیط منتشر می کنند، این دستگاه نیز برای تامین رطوبت گلخانه و خنک سازی محیط بسیار مورد استفاده است.
راه های کاهش رطوبت :
در صورت آبیاری بیش از حد و یا افزایش رطوبت گلخانه، با استفاده از روش های زیر اقدام به کاهش رطوبت کرده تا از ایجاد مشکلات رطوبت بالا جلوگیری شود.
استفاده از فن های تهویه (این فن ها در صورتی مفید می باشند که محیط بیرون دارای رطوبت کمتری باشد)
استفاده از دستگاه های رطوبت گیر
عدم آبیاری گیاه در زمان افزایش رطوبت
استفاده از وسایل گرمایشی به هنگام کاهش دما
از بین بردن علف های هرز، این علف ها به علت تعریق، رطوبت هوا را افزایش می دهند.
استفاده از آبیاری قطره ای در زمان کاهش رطوبت خاک تا 25 درصد
جمع بندی :
در تمامی محصولات کشاورزی رعایت نکات و شرایط مناسب محیطی منجر به داشتن محصول تولیدی با کیفیت بالا و راندمان تولید زیاد می باشد. گلخانه های خیار به علت حساسیت بالای محصول نیازمند رعایت نکات خاصی بوده تا کیفیت محصول تولیدی به بالاترین حد خود برسد.
